Bilduma online eta irudien salmenta

Regoyosek 1898. urtean Lezon eta Gipuzkoako beste hainbat herritan egin zituen obren multzoaren barnean daude Lezoko eliza eta Lezoko Kristoa koadroak. Lezoko San Joan Bataiatzailearen parroki elizaren ikuspegia erakusten du obra honek, Jaizkibel mendia atzean duela, ilunabar aurreratu batean eguzkiarekin eta hodeiekin. Hondoan, herriko etxeak ikus daitezke elizaren inguruan eta haren aurrean, gaur egun oraindik dagoen beste eraikuntza bat.

Regoyos halako distantzia batera jarri zen Jaizkibel mendiaren eta elizaren ikuspegi bikaina jaso ahal izateko, lehen planoan ageri den bide batean, hain zuzen ere, elizaren azpian, istil baten aurrean. Hartan hainbat irlatxo azaleratzen dira eta zerua, eliza, etxea eta mendia islatzen dira uretan. Oraingo honetan margolariak bere begien parean kokatu zuen ikuspuntua, goranzko perspektiba izateko eta elizaren eta mendiaren irudia nabarmendu ahal izateko.

Geroago, 1905, 1906 eta 1907 urteetan, berriro ere eliza hau hartu zuen gai nagusitzat beste lau obratan. Haietan elizatik hurbilxeago jarri zen bera. Honela deitu zien obra horiei: Hodeiak igarotzen; Église Basque, matin de brume; Église Basque, le maîs, automne; eta Lezoko eliza, udazken arratsaldea, guztiak ere 65 x 54 cm baino gutxi handiagoak. Koadro hau baino geroago egin zituen lau horiek. Koloreetan eta ehunduran dago aldea, haietan eboluzionatuagoak baitaude eta guztiz inpresionistak baitira. Sail horri dagokionean, Claude Monet-ek adierazitakoaren bat etorriz, Regoyosek esan zuen koadro desberdinak margotzeko ez dagoela beste toki batera joan beharrik, bazik eta itxaron besterik ez, baldintza meteorologikoak aldatu arte edo naturak eboluzionatu arte.

Obra hau, dagoen espazioan ezin hobeto orekatua, ia erditik zatitua dago. Beheko aldean, bidea, istila bere argi islekin eta elizatik hurbilen dagoen eremua egokitu ditu margolariak, hori guztia goiko erdialdean paisaia eder hori, elizarekin, mendiekin eta zeruarekin, aurkezteko prestaketa gisa.

Ia sartzen ari den eguzkiak argiz betetzen du eliza. Regoyosek gozotasunez lantzen du haren itzala, ilunantzean dagoen zatia pixka bat ilunduz, eraikineko alboko fatxadari argia emateko. Hala ere, mendiaren itzala bai iluntzen du, eguzkiak ematen dien aldeak argitzearekin batera. Argien eta itzalen aldaketa horiek sakontasun efektu handia sorrarazten dute eta edertasuna ematen diote obrari. Mendiaren atzean guztiz ondo margoturiko zeruarekin ematen dio errematea. Garrantzitsua da nabarmentzea erabilitako koloreen zehaztasuna eta beheko erdiaren egikera, hori guztia margolari inpresionista gisa egiten dakienari esker.

Olio pintura hau Bilboko Kurding Klubean (El Escritorio ere deitua) erakutsi zen lehenbiziko aldiz 1899ko maiatzean. Horrenbestez, 1898. urtean margotuko zuen ziur aski, Zezenak Pasaian koadroarekin batera, eta garai hori guztiz bat dator erabilitako kolore sortarekin. Geroago, urte bereko uztailean, aipaturiko obra hori bezalaxe, Bruselan aurkeztu zuen Maison dArt etxean. Honen lehen jabea, Zezenak Pasaian koadroaren kasuan bezala, Juan Basterra izan zen. (Juan San Nicolás)

Bibliografia hautatuta

• Lago, Silvio. "En el Museo de Arte Moderno, Regoyos y Miranda", La Esfera, n° 390. 1921. il. (Con el título Pueblo Vasco)
• LAGO, Silvio,. "En el Museo de Arte Moderno, Regoyos y Miranda", La Esfera, n° 390. 1921.
• Francés, José. El Año Artístico 1921. Madrid, Mundo Latino, 1922. p. XXXII. (Con el título Paisaje Vasco)
• Exposición-homenaje a Dario de Regoyos, 1859-1913 [Folleto]. Bilbao, Asociación Amigos del Museo, 1951. s. p., n° cat. 10.
• García Miñor, Antonio. El pintor Darío de Regoyos y su época. Oviedo, Instituto de Estudios Asturianos, 1958. p. 127. (Con el título Iglesia del pueblo)
• Regoyos y el País Vasco. Bilbao, Editorial Arte, 1964. (Con el título Iglesia del pueblo (Lezo)).
• Fernández Avello, Manuel. Pintores asturianos. Oviedo, Banco Herrero, 1971. p. 113.
• Pintores y Escultores Vascos de ayer, hoy y mañana. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, vol. V, 1974. p. 124.
• Bengoechea, Javier de. Catálogo de arte moderno y contemporáneo del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Banco de Vizcaya, 1980. p. 103. (Con el título La iglesia de Lezo).
• Darío de Regoyos, 1857-1913 [Cat. exp.]. Madrid, Fundación Caja de Pensiones, 1987. pp. 220, 296, fig. 149, n° cat. 129.
• Actas literarias sobre el Arte Vasco con motivo de la Exposición Internacional de 1919 celebrada en Bilbao. Bilbao, Laida, 1991. p. 48. (Con el título 'Iglesia de Lezo')
• Arnáiz, José Manuel [dir.]. Cien años de pintura en España y Portugal, 1830-1930. Madrid, Antiquaria, vol. IX, 1992. p. 31. (títulada Iglesia de Lezo)
• 5 pintores vascos en Segovia [Cat. exp.]. Segovia, Caja Segovia, 1993. p. 34. (Con el título 'Iglesia de Lezo')
• Darío de Regoyos [Cat. exp.]. Donostia-San Sebastián, Fundación Social y Cultural Kutxa, 1994. s.p., il. (Con el título Iglesia de Lezo)
• Darío de Regoyos : pinturas [Cat. exp.]. Pamplona, Caja de Ahorros de Navarra, 1997. p. 34.
• Tradición y modernidad en la pintura vasca : en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Valencia, Autoridad Portuaria de Valencia, 1999. pp. 50-51.
• Paisajea Bilboko Arte Eder Museoko Bilduman : Regoyosetik Canejara = El paisaje en la Colección del Museo de Bellas Artes de Bilbao : de Regoyos a Caneja [Cat. exp.]. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 2006. p. 22-23. (Con el título Iglesia de Lezo, País Vasco)
• San Nicolás, Juan. "Darío de Regoyos : bere prestakuntza, bizitza eta obra = aspectos de su formación, vida y obra = Aspects of this training, life and work", B'07 : Buletina = Boletín = Bulletin, n° 3. 2008. p. 215.
• De Goya a Gauguin : el siglo XIX en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 432-434, n° cat. 91.
• Miranda, Andrea. La arquitectura en la pintura de Asturias. Oviedo, Ediciones Nobel, 2008. pp. 96-97.
• Darío de Regoyos, 1857-1913 : la aventura impresionista [Cat. exp.]. Madrid, Fundación Colección Thyssen-Bornemisza, 2013. pp. 142, 254, n° cat. 56.
• Darío de Regoyos, 1857-1913 : la aventura impresionista [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2013. pp. 142, 254, n° cat. 56.
• San Nicolás, Juan. Darío de Regoyos : catálogo razonado = catalogue raisonné. Madrid, Fundación Azcona ; Museo de Bellas Artes de Asturias , 2014. p. 226, n° cat. 279.
• Quintanal Sánchez, Inmaculada [Ed. lit.]. Darío de Regoyos, en su centenario. Oviedo, Real Instituto de Estudios Asturianos, 2015. p. 39.