Natura hila - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Natura hila – 92/117

Ucelay, José María de

Bermeo, Bizkaia, 01/11/1903 - Bilbao, 25/12/1979

Olioa mihisean

71,8 x 92,3 cm

c. 1938-1949

92/117

1992an eskuratua

Natura hil honetan, mahai baten gainean ageri dira pitxer bat loreekin, artile urdineko haril bat eta hormaren kontra dagoen zeramikazko erretilu oktogonal bat. 1935-1940 urteetako natura hilen antzeko konposizioa da, Reina Sofía museokoaren edo bilduma honetakoaren antzekoa (94/120 inb. zenb.). Oraingo honetan azpimarratzekoak da xehetasunek enkoadraketan duten garrantzia, baira argiaren hoztasuna eta begiradaren diagramaren zehaztasuna ere. Natura hiletan, berez hitz egiten uzten die gauzei Ucelayk.

Margolariaren estetika, errealismoan finkatua, bi koordinatu hauetan laburbiltzen da: batetik, edukiari dagokionez, nola lantzen dituen objektuak; eta, bestetik, formari dagokionez, argiaren tratamendua. Lehenengoa ez da aldatzen margolariaren ekoizpen osoan zehar. Lehenengo lanetatik hasi eta azkenekoetaraino, ez da aldatzen objektuak zein pertsonak irudikatzeko handitasuna: loreak pitxerraren gainean daude tente, eta harila, berriz, bare ageri da. Argiari dagokionez, udazkeneko izpiritualtasuna irudikatzeaz gainera, konposizio abstraktuaren zeregina betetzen du, zeramikazko erretiluaren isla esmaltatuan. Konposizio honetan irudiak ez dira, besterik gabe, sare geometriko batean edo argi sare batean txertatzen. Narrazio zentripetu bat da, egileak asmatutako eleberri sare batean txertatua. Ipuin bat da, irudi antolatuetan.

Natura hil honetan, loreen tratamenduan ikusten den moduan, Ucelayk leial jarraitzen dio bere lanean hautematen den ekialdearen eraginari, hiru iturritatik bereganatzen duen «japoniarkeriei»: XIX. mendearen amaierako revival frantsesa (Goncourt anaiengan eta postinpresionistengan presente), zeramika eta Chirapozuko bere etxean gordetako bere herenaitona-amonen objektuak. Bionbo eta erretilu lakatuetako ekialdeko grabatuen sentiberatasunaz baliatzen da Ucelay margolan hau sortzeko, eta bertan, marrazkiak, koloreak eta errealismo magikoko giro horrek leuntasun eta harmonia handiko konposizioa eratzen dute.

Ucelayk objektu normalak irudikatzen ditu, eguneroko lekuetan, baina horien konbinazioaren eta enkoadraketaren bitartez lortzen du misteriozko giroa, Herbert List alemanaren edo Edward Weston amerikarraren argazkilaritzaren oso hurbilekoa dena. Ucelayk berdin-berdin begiratzen die bere etxeko objektuei eta Busturiako paisaiari, eta horri erantzuten diote argi eta itzalaren enkoadraketek. Hirurei aplika dakieke Listen definizio hau: arte plastikoko lanak «ikusgai egindako ikuspegiak dira». (Kosme de Barañano)

Bibliografia hautatuta

  • Barañano, Kosme María de. La obra pictórica de José María de Ucelay : análisis biográfico y estético. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1997. pp. 78, 203. N° cat. 269.
  • De Picasso a Bacon : arte contemporáneo en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Segovia, Museo de Arte Contemporánea Esteban Vicente, 1999. pp. 70-71 y p. 157.
  • Barañano, Kosme María de. La obra pictórica de José María de Ucelay : análisis biográfico y estético [Cat. exp.]. Bilbao, Caja de Ahorros Vizcaina, Departamento Cultural, 1981. p. 192. N° cat. 269
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 176-177.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 176-177.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 176-177.
  • Moya Valgañon, Adelina; Mayor López, Gorka. José María de Ucelay. Segovia, Museo de Arte Contemporáneo Esteban Vicente, 2007. pp. 98-99, fig. 80.
  • Guía Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 110-112.
  • Gida Euskal Artistak. Bilbao, Bilboko Arte Eder Museoa, 2008. pp. 110-111.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 176-177, n° cat. 125a.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 176-177, n° cat. 125a.
  • Guide Basque Artists. Bilbao, Bilbao Fine Arts Museum, 2012. pp. 110-112, n° cat. 57a.
  • Arte japonés y japonismo [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 35, il.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 176-177.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 176-177.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 248-249, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 248-249, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 248-249, sin n° cat.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 248-249, sin n° cat.
  • Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 256-257, n° cat. 149.