San Lesmes - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

San Lesmes

Murillo, Bartolomé Esteban Pérez

Sevilla, 31/12/1617 - Sevilla, 03/04/1682

Olioa mihisean

243.5 x 179 cm

c. 1655

88/17

1988an eskuratua

San Lesmes zutik dago beneditarren abituarekin; burua zerura begira du, eskuineko eskua bularrean, bere fedea baiesten balego bezala, eta ezkerreko eskuan otoitz liburu bati eta arrosario bati heltzen die. Atzealdean, haitzulo baten sarreran, aldare bat dago, eta, bertan, gotzain baten irudia, bedeinkapena emateko keinuarekin. Paisaian, urruti, ezkerraldean, zubi bat ikusten da, eta, bertan, bi erromes.

San Lesmes XI. mendeko klunitar lekaidea izan zen. Gaztelako Alfontso VI.aren emazte Borgoinako Konstantza erreginak Espainiara etorrarazi zuen, mozarabiar liturgia ordeztuko zuen erromatar liturgia ekar zezan. Burgosenm hartu zuen bizilekua, eta abadetxe bat, ospitale bat eta aterpe bat sortu zituen, Donejakue Bidearen adar frantsesetik iristen ziren erromesak hartzeko. Burgosen lurperatuta dago, eta hiri horretako zaindaria da. Bitxia da Sevillan, San Lesmesekin inolako loturarik ez zuen hirian, Murillok santuaren irudi hau pintatu izana; beraz, oso litekeena da Sevillan zegoen burgostarraren enkarguz egitea.

1655. urte inguruko lan aipagarria da, hau da, hasierako tenebrismoa utzi eta askatasun handiagoz margotzen hasi zen garaikoa. Zurbaránen santu zutituen zorduna da lana, baina Murilloren sentiberatasuna Extremadurakoaren soiltasunetik oso urrun dago, eta haren santuen irudiak, samurtasun eta teknika oso aske eta gartsuaren bitartez, santutasunaren beraren adierazpena dira. [Alfonso Emilio Pérez Sánchez, 2000]

Bibliografia hautatuta

  • Capolavori dal Museo di Bellas Artes di Bilbao [Cat. exp.]. Roma, Leonardo - De Luca Editori, 1991. pp. 37-38, n° cat. 13. (Con el título San Lesmes y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Raczynski, Atanazy. Les arts en Portugal : lettres adressées a la Société et scientifique de Berlin, et accompagnées de documents. Paris, Jules Renouard, 1846. p. 497.
  • Angulo Íñiguez, Diego. Murillo. Madrid, Espasa-Calpe, 1981. pp. 279-280, lám 107, n° cat. 354
  • Tesoros de las colecciones particulares madrileñas : pintura desde el siglo XV a Goya [Cat. exp.]. Madrid, Comunidad de Madrid, 1987. pp. 76-77, n° cat. 29. (Con el título San Lesmes y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 65-67, n° cat. 17.
  • Valdivieso, Enrique. Murillo : sombras de la tierra, luces del cielo. Madrid, Silex, 1991. pp. 66-67.
  • El gusto Español : antiguos maestros. Madrid, Caylus, 1992. pp. 7, 10.
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 957-963. (Con el título San Lesmes, y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. p. 520, fig. 412. (Con el título San Lesmes, y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Gállego, Julián. "Bilboko Arte Ederren Museoak eskuratutako antxinako artelanak, 1980-1992 = Adquisiciones de arte antíguo en el Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1980-1992 [Folleto]", Guía de Exposiciones, n° 181. 1993. n° cat. 12.
  • Gállego, Julián. "Bilboko Arte Ederren Museoak eskuratutako antxinako artelanak, 1980-1992 = Adquisiciones de arte antíguo en el Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1980-1992 [Folleto]", Guía de Exposiciones, n° 181. 1993. n° cat. 12. (Con el título San Lesmes y atribuido a Murillo)
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 23, 34 y 42. (Con el título San Lesmes, y atribuido a Bartolomé Esteban MURILLO)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 89-91, n° cat. 14. (Con el título Szent Lesmes = San Lesmes, y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. p. 107. Con el título 'San Lesmes', y atribuido a Bartolomé Esteban Murillo)
  • Pérez Sánchez, Alfonso Emilio ; Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. Las lágrimas de San Pedro en la Pintura española del Siglo de Oro [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2000. pp. 71-73, 75-76.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 47.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 66-67.
  • El joven Murillo [Cat. exp.]. Bilbao ; Sevilla, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Consejería de Cultura de la Junta de Andalucia, 2009. pp. 384-387, n° cat. 42.
  • Valdivieso, Enrique. Murillo : catálogo razonado de pinturas. Madrid, El Viso, 2010. pp. 93-94, 316, n° cat. 74.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 68-69, n° cat. 48b.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 68-69, n° cat. 48b.
  • Splendours of The Spanish Baroque. Madrid, Caylus, 2012. pp. 102, 104.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 68-69.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 68-69.
  • "Una exposición del Barroco arropará el nuevo Murillo del Museo de Bilbao", El Correo. 08/04/2000.
  • "El Museo de Bellas Artes recupera seis cuadros", El Mundo. 20/12/2001.
  • "El Bellas Artes de Bilbao presenta sus seis cuadros restaurados este año", El País. 20/12/2001.
  • "”San Lesmes” recuperará el buen tono", El País. 09/05/2002.
  • "El Museo de Bellas Artes restaurará la obra ”San Lesmes” de Esteban Murillo", Gara. 09/05/2002.
  • "El Museo de Bellas Artes restaura una obra de Murillo", El Mundo. 09/05/2002.
  • "El Museo de Bellas Artes restaura uno de sus ”murillos”", <i>EL PAÍS</i>. 09/05/2002.
  • "El Bellas Artes de Bilbao restaura el ”San Lesmes” de Murillo", Deia. 09/05/2002.
  • "El Museo de Bellas Artes restaura el ”San Lesmes” de Murillo y otras obras del siglo XVII", El Correo. 09/05/2002.
  • "El ”San Lesmes” de Murillo del Museo de Bilbao recupera el color", El Correo. 13/12/2002.
  • "Los mejores de Murillo", El País. 13/12/2002.
  • "El Museo de Bellas Artes restaura cinco cuadros de sus fondos", Deia. 13/12/2002.
  • "Los cuadros a recuperar", El Mundo. 13/12/2002.
  • "El Bellas Artes restaura ”San Lesmes” de Murillo", Gara. 13/12/2002.