Bilduma online eta irudien salmenta

Natibitateari buruz eta Ama Birjinaren Pietatearen ondoko zutabeari lotutako Kristori buruz tenperan pintatutako mihiseak (inb. zenb. 69/129) Pasioaren inguruko multzo beraren parte izango ziren ziurrenik; hain zuzen ere, XV. mendearen hasieran Toledoko komentu baterako egindako multzo baten parte. Dirudienez, kapera bateko irudi nagusi gisa erabili zen, edo, agian, zenbait ospakizun erlijiosotan, erretaula edo margolanen bat ezkutatzeko gortina gisa.

Kristoren Jaiotzan, margolariak indartu egin ditu sehaska aurrean dagoen Maria fededunaren figura eta zamariaren muturra laztantzen ari den Haurraren figura; aitzitik, albo batean jesarrita dagoen San Joseren irudiak konposizioa konpentsatzen du. Atzealdeak kolore urdinxka neutroa du (gaur egun, margulduta dago), eta horrek kutsu postgiottescoko pertsonaiak nabarmentzen zituen. Margolana Toledoko margolarien eskolaren barruan dago integratuta; hain zuzen ere, eskola hori artista italiarren presentzia dokumentatuari esker osatu zen, XIV. mendearen amaieraren eta XV. mendearen hasieraren artean. Dokumentazioaren eta dakigunaren arabera, Starnina, Simone di Francesco, Nicolao d´Antonio eta Txipreko Esteve Rovira maisuek Toledoko margolari-talde bat trebatu zuten, Toledon bertan. Zehazki, Horcajoko Maisu honek, Horcajo de los Caballerosko erretaularen egileak (gaur egun, aipatutako erretaula Cuencako Kontzilioko Seminarioan dago), talde horretan ikasi zuen.

Bi mihiseek itxurazko arerioak dituzte hizpide, eta kontrastea sortzen dute, alde batetik, amaren gozotasuna eta maitasuna erakutsiz, eta, bestetik, hildako semearen ondoriozko mina islatuz. Mota honetako mihiseak ohikoak izan ziren XIV. mendeko Europa kristauan, devotio moderna deitutakoaren joera espiritualisten barruan. Gainera, ziurrenik, irudi hauek Toledon aspalditik dokumentatuta dauden Kristoren Pasioaren gaineko errepresentazio liturgikoen garrantzia erakusten dute. (Matilde Miquel Juan)

Bibliografia hautatuta

• Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 60, n° cat. 128. (Con el título La Natividad, y atribuido a HORCAJO, Maestro de).
• Villanueva Edo, A. "Medicina e Historia en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Gaceta médica de Bilbao, n° 7-8. 1978. pp. 629, 632-633, 651-657, il.
• La Navidad en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bizkaiko Aurrezki Kutxa, 1980. p. 12, lám. 4.
• Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 30-31, n° cat. 1.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 15.
• Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 15.
• Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 15.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 17, n° cat. 6.
• Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 17, n° cat. 6.
• Miquel Juan, Matilde. "Pintura, devoción y piedad en Toledo a principios del siglo XV = Painting, devotion and piety in Toledo in the early 15th century = Pintura, debozioa eta pietatea XV. mendearen hasierako Toledon", Buletina = Boletín = Bulletin, n° 7. 2013. pp. 49-87, 239-253.
• Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 17.
• Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 17.
• Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 196-197, n° cat. 108.