Euskal emakume nekazariak fruta eta barazkiekin - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Euskal emakume nekazariak fruta eta barazkiekin

Arteta, Aurelio

Bilbao, 1879/12/02-Mexiko DF, 1940/11/10

Olioa oholari itsatsitako mihisean

127 x 238 cm

c. 1913-1915

82/161

Olabarriren alargun Begoña de la Sota andrearen dohaintza, senarraren eta Luis semearen oroimenez 1972an

  • Bere lan-ibilbide osoan zehar, Artetak oso gustuko izan zituen errealismo soziala eta gai kostunbristak, eta, hamarreko hamarkadaren erdialdera arte, Toulouse-Lautrecen eta Gauguinen postinpresionismoaren eta Puvis de Chavannesen sinbolismoaren eraginpean zegoen pinturan garatu zituen. Gurutzetako (Barakaldo, Bizkaia) Munoa jauregiko jangelarako egin zituen margolanen zikloa lurreko eta itsasoko elikagaien alegoria omen da, eta, bertan, eragin horiek guztiak antzematen dira --eszenen ikuspegi zatituan eta lerro ilunak mugatutako kolorea erabiltzeko askatasunean, batez ere--. Horrez gain, Italiako horma-pinturaren eragi-na ere sumatzen da. Bestetik, Artetak nekazarien zeregina etengabe idealizatzen duenez, lanak lotura handia dauka Kataluniako noucentismearekin. Konposizioan frisoa erabili zuenez, ikusleek behe-ikuspegiari eutsi behar diote, baina, aldi berean, irudien monumentaltasuna indartzen du eta artistak ostean horma-pinturetan egin zuen lanaren berri ematen digu. Hogeiko hamarkadan, hain zuzen ere, horma-pinturak egin zituen Banco de Bilbaok Madrilen zeukan eraikinerako. Bertan, neskatilen jarrera zertxobait aldatu zuen arren, paneletako batean errepikatu zuen Euskal emakume nekazariak fruta eta barazkiekin margolaneko eszena. Lan horretan, barazkiak goresten dira, eta euren bidez lortutako edariak ere bai; esate baterako, ardoa eta sagardoa. Baserrira margolanean, berriz, ura eta ogia agertzen dira; Merkatura lanean, esnea, arrautzak eta lurrunkorrak; eta Nekazaria behi batekin eta txekor batekin margolanean, behikia. Pertsonaiak arrantza-portuan kokatzen dituen multzoko beste bost paneletan, itsasoko elikagaiak eta edoskitzaroa aipatzen dira. (Miriam Alzuri) (Javier Viar)

Bibliografia hautatuta

  • Pintores y escultores vascos de ayer, hoy y mañana : Aurelio Arteta I. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, vol I, 1973. p. 147.
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía del visitante. Bilbao, Caja de Ahorros Vizcaína, 1977. p. 33.
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. p. 308.
  • Marrodán, Mario Ángel. Aurelio Arteta. Bilbao, Caja de Ahorros Vizcaína, 1979. p. 26.
  • Homenaje a Aurelio Arteta en el centenario de su nacimiento [Cat. exp.]. Bilbao, Banco de Bilbao, 1979. p. 126, n° cat. 15.
  • Bengoechea, Javier de. Catálogo de arte moderno y contemporáneo del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Banco de Vizcaya, 1980. p. 25. (Con el título Campesinas vascas con frutas y hortalizas).
  • Nosotros los vascos : arte IV : del neoclasicismo a las tendencias modernas del arte. Donostia-San Sebastián, Lur, 1989. p. 224, il.
  • Castañer López, Xesqui. "La mujer vista por los pintores vascos, en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Periódico Bilbao, n° 23. 1989. p. 13.
  • Castañer López, Xesqui. "Iconografía de la mujer en los pintores vascos, siglos XIX y XX", Kobie : bellas artes, n° 2. 1984. p. 104.
  • A. Arteta, 1879-1940 [Folleto]. Bayonne, Musée Bonnat, 1984. n° cat. 8.
  • Castañer López, Xesqui. La imagen de la mujer en la plástica vasca contemporánea, s. XVIII-XX : aproximación a una metodología del género. Bilbao, Universidad del País Vasco = Euskal Herriko Unibertsitatea, 1993. pp. 54, 98
  • Tradition and modernity in basque painting, 1880-1939 = Tradición y modernidad en la pintura vasca, 1880-1939 [Cat. exp.]. Southampton ; Bilbao, Southampton City Art Gallery ; Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1997. pp. 82, 83, n° cat. 16.
  • Aurelio Arteta : una mirada esencial, 1879-1940 [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1998. pp. 114, 185, n° cat. 16.
  • Plástica y texto en torno al 98 [Cat. exp.]. Madrid, Comunidad de Madrid, Consejería de Educación y Cultura, 1998. p. 150-151.
  • Tradición y modernidad en la pintura vasca : en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Valencia, Autoridad Portuaria de Valencia, 1999. pp. 86-87.
  • Emakumearen irudia : bestelako begiratu bat = La imagen de la mujer : otra mirada [Cat. exp.]. Vitoria-Gazteiz, Diputación Foral de Álava, 2003. pp. 38-39.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 144-145.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 144-145.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 144-145.
  • Guía Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 76-78.
  • González de Durana, Javier. Aurelio Arteta. Madrid, Fundacion Mapfre, 2008. pp. 43-44.
  • Gida Euskal Artistak. Bilbao, Bilboko Arte Eder Museoa, 2008. pp. 76-77.
  • Novecentismo y Vanguardia, 1910-1936 : en la colección del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2009. pp. 124-125, n° cat. 18.
  • Itsasoa artean, itsaroaren artea : Bilboko Arte Ederren Museoko Bilduma = El mar en el arte, el arte del mar : colección del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Itsasadarra Itsas Museoa-Museo Marítimo Ría de Bilbao, 2010. p. 21.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 144-145, n° cat. 101a.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 144-145, n° cat. 101a.
  • Guide Basque Artists. Bilbao, Bilbao Fine Arts Museum, 2012. pp. 75-77, n° cat. 35b.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 144-145.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 144-145.