Artzain bat - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Artzain bat

Arrue, José

Bilbao, 01/09/1885 - Laudio (Araba), 05/04/1977

Urkolorea kartoian

139,4 x 102 cm

José ARRUE ((ezkerreko beheko angelua)ezkerreko behe-angelua

c. 1932

82/2512

1932an eskuratua

Artzain bat margolana Euskal Artisten Bigarren Erakusketan aurkeztu zen, Bilboko Arte Modernoko Museoan, maiatza eta ekaina bitartean; lana eskuratu zenean, hain zuzen ere.

Margolanaren neurriak zein ehundurak, pintzelaren markarekin eta hezean urtutako koloreekin, olio pintura bat dela pentsatzera eramaten badute ere, Arruek gouachea erabili zuen, kartoiaren gainean. Euskarria ikusi egiten da zenbait gunetan, baina hori ohikoa zen artista honen teknikan; okre koloreko kartoi moduko bat da, egur prentsatuko zuntzez osatua, eta, atzealdean idatzita dauden fabrikatzailearen jarraibideen arabera, hormak estaltzeko eta eraikitzeko erabiltzen da egiaz.

Bestalde, José Arrueren ekoizpen artistikoan erromeriak, askotariko jarrerak dituzten pertsonaia ugarirekin, herritarren eszena satirikoak eta herri ohituren karikaturak badira ere ohikoenak, egia da gai horiek berak ikuspegi arranditsuagoz lantzeko gauza ere badela. Kolore soil eta indartsuagoz azaldua, paisaia, nolabaiteko giro surrealistaz hornitua, garbi agertzen da mendiaren gailurrean, gizakiaren eragin orotik kanpo. Lan honen -novecentismoarekin ere lotu izan da- eta 1930eko hainbat paisaiaren tratamendu plastikoa Gorbeako Artzainarenaren antzekoa da -1941ean Delclaux aretoan aurkeztua-; azken horretan, mutiko bat ageri da, paisaia honen oso antzekoa duela atzean. Bi pertsonaia horiek, bakarrik eta bere gogoetan bildua bata eta idealizatua bestea, euskal herriaren ikuspegi lirikoagoa ematen dute, sinbolismotik hurbil. (Jose Luis Merino Gorospe)

Bibliografia hautatuta

  • Segunda Exposición de Artistas Vascongados : organizada por la Junta del Museo de Arte Moderno de Bilbao, 15 de mayo a 15 de junio 1932 [Folleto]. Bilbao, Museo de Arte Moderno, 1932. n° cat. 13.
  • "En el Museo de Arte Moderno : exposición de Artistas Vascongados", El Pueblo Vasco. 22/05/1935.
  • Bengoechea, Javier de. Catálogo de arte moderno y contemporáneo del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Banco de Vizcaya, 1980. p. 21. (Con el título Pastor).
  • Mur Pastor, Pilar. La Asociación de Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Caja de Ahoros Vizcaína, 1985. pp. 153, 283.
  • Pabellón español : exposición internacional de París, 1937 [Cat. exp.]. Madrid, Ministerio de Cultura, 1987. p. 183.
  • Larrínaga, José Antonio. Los cuatro Arrue : artistas vascos. Bilbao, [s. n.], 1990. p. 112, il.
  • Galilea Antón, Ana María. "A propósito de las obras del Museo de Bellas Artes de Bilbao depositadas en otras Instituciones", Urtekaria 1992 : asterlanak, albistak = anuario 1992 : estudios, crónicas. 1993. pp. 19-72, il.
  • "Cuales fueron los dieciseis cuadros enviados por los rojos al Extranjero, otros trece han sido encontrados en el Carlton", Hierro. 28 de septiembre de 1937. p. 3.
  • Guía Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 90-91.
  • Gida Euskal Artistak. Bilbao, Bilboko Arte Eder Museoa, 2008. pp. 90-91.
  • Novecentismo y Vanguardia, 1910-1936 : en la colección del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2009. pp. 290-291, n° cat. 96.
  • Últimas décadas del siglo XIX-primera mitad del siglo XX : de Cézanne a Léger : colección Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2009. pp. 220-221, n° cat. 90.
  • Guide Basque Artists. Bilbao, Bilbao Fine Arts Museum, 2012. pp. 90-91, n° cat. 43c.
  • La memoria recobrada : huellas en la historia de los Estados Unidos = Oroitzapen berreskuratua : aztarnak Estatu Batuen historian = The recovered mamory : traces in the history of The United States [Cat. exp.]. Bilbao, Iberdrola, 2017. p. 352, il.