Bilduma online eta irudien salmenta

Zezen baten burua eta lepoa irudikatzen ditu, lehen plano oso nabarmenean, ia-ia margolanaren mugetatik kanpora gainezka egiteko moduan; lanaren ia hiru laurden hartzen dituen mahai zirriborratu batek eusten du. Animaliari burua moztu diote, eta ahoa zabalik duela ageri da. Agerian daude mihia, mahaiaren gainera astun erorita dagoena, eta lau hortz, ilaran. Muturrak, leiho itxuragabetuekin, eta oraindik heze eta galduta dauden begiek bide ematen diote bi adarrei: beren tokitik kanpo, kontrako zentzuan daude irudikatuta. Lepoaren aldean, ebakiduraren bitartez, animaliaren haragia ikusten da, odola dariola eta bizkarrezurraren zirkulu zurixka inguratzen duela. Kopetako ilea oso modu sintetikoan irudikatuta dago, pintzelkada labur eta finen bitartez. Lan hau 1930eko hamarraldiaren amaieran irudikatu zen, Espainiako Gerra Zibilaren garapenarekin eta amaierarekin batera, eta Luis Fernándezek margotutako animalien beste buru moztuen antzera, izaera zapaltzailea eta indarkeria eta adierazkortasuna dira nagusi. Eta ikuspegi ikonografiko eta emozionaletik, Picassoren eraginpeko aldiaren barruan kokatzen da, 1939 eta 1944 urteen bitartean margolari honen ibilbidean ezaugarri izan ziren garrantzizko oihartzun postkubistekin.

Kolorearen ikuspegitik, irudia paleta ilun batean dago oinarriturik dago egina, zeinetan nagusi diren beltzak, gorriak eta marroiak. Harrigarria bada ere, adarretako, hezurreko eta mahaiko zuri zikinek beldurtasun berdina edo handiagoa ematen diote lanari. Marrazkia oso ondo definituta dago. Pintzelkadak, kolore asko eramaten dutenak herrestan, adore handiz daude aplikatuta, lepoaren eta mahaiaren inguruan batez ere. Argia margolanaren ezkerraldetik sartzen da.

Luis Fernándezek betidanik adierazi zuen begiko zuela errepublikarren alderdia, eta gerra zibilaren amaieran egindako lanetan, askotan jo zuen zezenaren irudira, Goyaren oihartzun indartsuekin. Zaldia, aldiz, beti agertzen da biktima gisa, beste gai honek hainbat esanahi har ditzake: negatiboa bat, animalia suntsitzaile gisa; eta positiboa bestea, garaitua izan den baina oraindik ere bere egoera aldatzeko itxaropenak dituen espainiar herriaren sinbolo gisa; eta hirugarren bat, honako honetan laburbildu litekeena, espainiar tragediaren haragitze guztiz sumindua.

1939ko azaroaren 11ko data du lanak, eta 1946an erakutsi zen lehenengo aldiz Parisen, Tête de taureau izenburuarekin. Edonola ere, Tête de taureau mort izenburuarekin agertu zen 1972an Parisko CNACen izan zen atzera begirako erakusketa handirako artistak berak bere lanari buruz osatu zuen agirian. [Alfonso Palacio]

Bibliografia hautatuta

• Luis Fernández. París, Alexandre Iolas Galeria, 1968.
• Luis Fernández [Cat. exp.]. Madrid, Fundación Banco Exterior, 1984. p. 99..
• Sáiz Valdivielso, Alfonso Carlos. Toros y toreros en la pintura española [Cat. exp.]. Madrid, Banco de Bilbao, 1984. pp. 160-161.
• Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 147-148, n° cat. 57.
• De Picasso a Bacon : arte contemporáneo en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Segovia, Museo de Arte Contemporáneo Esteban Vicente, 1999. pp. 90-91.
• El bodegón español : de Zurbarán a Picasso [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes : Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa, 1999. pp. 260-261, 298-299, n° cat. 68.
• Mas Hernández, Ana. Luis Fernández : primera catalogación de la obra. Madrid, Fundación Telefónica, 2000. pp. 260-161, n° cat. 49.
• Bozal, Valeriano. Luis Fernández. Segovia, Museo de Arte Contemporáneo Esteban Vicente, 2005. p. 50.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 174-175.
• Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 174-175.
• Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 174-175.
• Palacio Álvarez, Alfonso. "Luis Fernándezen lan bi Bilboko Arte Eder Museoan : Tête de taureau mort eta Course de taureaux = Dos obras de Luis Fernández en el Museo de Bellas Artes de Bilbao : Tête de taureau mort y Course de taureaux = Two works by Luis Fernández at the Bilbao Fine Arts Museum : Tête de taureau mort and Course de taureaux", B'08 : Buletina = Boletín = Bulletin, n° 4. 2009. pp. 239-276.
• Taurus : del mito al ritual [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2010. p. 359, n° cat. 208.
• Palacio Álvarez, Alfonso. Luis Fernández : catálogo razonado de pinturas, dibujos, grabados y esculturas 1900-1973. Madrid, Fundación Azcona ; Museo de Bellas Artes de Asturias, 2010. pp. 101, 474-475, n° cat. 106.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 174-175, n° cat. 124a.
• Gallardo Uribe, Francisco ... [et al.]. Tauromaquia : el toro en el arte . Barcelona, Planeta, 2011. p. 89.
• Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 174-175, n° cat. 124a.
• Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 174-175.
• Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 174-175.
• 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 256-257, sin n° cat.
• 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 256-257, sin n° cat.
• 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 256-257, sin n° cat.
• 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 256-257, sin n° cat.
• Después del 68 : arte y prácticas artísticas en el País Vasco, 1968-2018 [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. p. 340.