Joana Austriakoa Portugalgo printzesaren erretratua - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Joana Austriakoa Portugalgo printzesaren erretratua

Sánchez Coello, Alonso

Benifairó de les Valls, Valentzia, 15/01/1531 - Madril, 08/08/1588

Olioa mihisean

116 x 93,5 cm

c. 1557

90/15

1990ean eskuratua

Seguruenik, lan hau Felipe II.ak oparitu zion 1564tik 1571ra Madrilen Austriako enperadorearen enbaxadorea izandako Adam von Dietrichsteini. Margolanean, Karlos V.aren eta Portugalgo Isabelen Joana alaba txikia agertzen da. Joana andrea Portugalgo printze oinordekoa zen Avisko Joan Manuelekin ezkondu zen, eta, 1554an, alargun geratu zen. Geroxeago, Gaztelara itzuli zen, eta Felipe II.a nebak erregeorde izendatu zuen 1559. urtera arte. Epealdi hori bat dator erregea Ingalaterran egon zeneko garaiarekin.

Erretratuan, argi eta garbi azaltzen da nolako giza dohain sendoak zituen Joana andreak, nolako erantzukizunak hartu zituen bere gain eta nolako kezka intelektual eta espiritualak zituen. Horren ondorioz, Madrilgo klaratarren Errege Oinutsen komentua sortu zuen 1557. urtean. Joana andreak zeregin handia bete zuen, Sevillako eta Valladolideko luthertarren aurkako errepresioan. Egoera horri amaiera emateko, fede-autoa eman zen 1559an, eta Valdésen Índice de libros prohibidos argitaratu zen.

Margolan honetan, Sánchez Coellok, XVI. mendeko gorteko erretratugile handienak, Antonio Moro maisuaren ereduak hartu zituen erreferentzia zuzentzat. Zehaztasun analitiko flandestarrari eta, batez ere, marrazki zehatz bezain deskriptiboaren kalitateari erreparatuta, Sánchez Coello maiestate-irudiaren interprete zoriontsuenetakoa izan zen. Margolan honetan, hain zuzen ere, Joana andrearen gorputzaren hiru laurden agertzen dira, beltzez jantzita, eta eskuordetutako boterea sinbolizatzen duen neba zuen erregearen irudidun paparreko orratza darama buruko zapia lotzeko. [Benito Navarrete Prieto]

Bibliografia hautatuta

  • Angulo Íñiguez, Diego. Pintura del renacimiento. Madrid, Plus-Ultra, 1954. pp. 293-305.
  • Gaya Nuño, Juan Antonio. La pintura española fuera de España : historia y catálogo. Madrid, Espasa-Calpe, 1958. p. 297, n° cat. 2565. (Perteceniente a la Colección Rodríguez Larreta de Buenos Aires)
  • De los primitivos a Goya [Cat. exp.]. Buenos Aires, Museo Nacional de Bellas Artes, 1966. n° cat. 72. (Con el título Retrato de Juana de Austria y atribuido a Sánchez Coello)
  • Bauer, S. Alonso Sánchez Coello. München, Ludwig Maximilians Universit, 1984. pp. 200-208, n° cat. 6. (Con el título de 'Doña Juana Princesa de Portugal' y atribuido a Sánchez Coello)
  • Alonso Sánchez Coello [Cat. exp.]. Madrid, Caylus, [1990]. pp. 16-17. (Con el título 'Retrato de la Infanta Doña Juana de Austria' y atribuida Sánchez Coello)
  • Mulcanhy, Rosemarie. "Madrid : Sánchez Coello at the Prado", The Burlington Magazine, n° 1050. 1990. pp.663-664, fig. 54 ( Con el título Doña Juana de Portugal y atribuida a SÁNCHEZ COELLO). N° cat. 16
  • Breuer-Hermann, Stephanie. Alonso Sánchez Coello y el retrato en la Corte de Felipe II [Cat. exp.]. Madrid, Museo del Prado, 1990. p.139, n° 16. (Titulado 'Doña Juana de Portugal' y atribuido a Sánchez Coello)
  • Bengoechea, Javier de ; Santiago Onaindia, P ; Juaristi, Jon. "Alonso Sánchez Coello y el retratismo cortesano", Urtekaria 1990 : asterlanak, albistak = anuario 1990 : estudios, crónicas. 1991. pp. 23-27, 136. (Reproducido en cubierta)
  • Capolavori dal Museo di Bellas Artes di Bilbao [Cat. exp.]. Roma, Leonardo-De Luca Editori, 1991. pp. 34-35, n° cat. 10. (Con el título Ritratto di Giovanna di Portogallo (o Giovanna d'Asburgo), y atribuido a Alonso Sánchez Coello)
  • Mulcanhy, Rosemarie. "Alonso Sánchez Coello and cardinal Alessandro Farnese", The Burlington Magazine, n° 1070, vol. CXXXIV. 1992. pp. 305-308.
  • El gusto Español : antiguos maestros. Madrid, Caylus, 1992. p. 9, il. (Con el título Retrato de la Infanta Juana de Austria y atribuido a Sánchez Coello)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 503-510. (Con el título 'Doña Juana, Princesa de Portugal', y atribuido a Alonso Sánchez Coello)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. p. 273, fig. 186. (Con el título 'Doña Juana, Princesa de Portugal, y atribuido a Alonso Sánchez Coello)
  • Gállego, Julián. "Bilboko Arte Ederren Museoak eskuratutako antxinako artelanak, 1980-1992 = Adquisiciones de arte antíguo en el Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1980-1992 [Folleto]", Guía de Exposiciones, n° 181. 1993. n° cat. 20.
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 23, 37, 42. (Con el título Doña Juana, Princesa de Portugal, y atribuido a Alonso SÁNCHEZ COELLO)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 50-52, n° cat. 1. (Con el título Doña Juana, Portugália hercegnöje = Doña Juana, Princesa de Portugal, y atribuido a Alonso Sánchez Coello)
  • Pintura española recuperada por el coleccionismo privado [Cat. exp.]. Sevilla, Fundación Fondo de Cultura de Sevilla, 1997. pp. 22-23. (Con el título Doña Juana, princesa de Portugal y atribuida SÁNCHEZ COELLO).
  • Pinturas recuperadas [Cat. exp.]. Sevilla, Fundación Fondo de Cultura de Sevilla, 1997. pp. 22-23. (Con el título Doña Juana, princesa de Portugal y atribuida SÁNCHEZ COELLO).
  • Felipe II : un monarca y su época : un príncipe del renacimiento [Cat. exp.]. Madrid, Sociedad Estatal para la Conmemoración de los Centenarios de Felipe II y Carlos V, 1998. pp. 490-491, n° cat. 136.
  • Jordan, Annemarie. "Alonso Sánchez Coello y Juan de Austria : un retrato de corte redescubierto", Archivo Español de Arte, Vol 72, n° 286. 1999. p. 187.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. pp. 86-87, 251. (Con el título 'Doña Juana, princesa de Portugal', y atribuida Sánchez Coello)
  • "El retrato en el Museo de Bellas Artes de Bilbao = Erretratua Bilboko Arte Eder Museoan", Guía de Exposiciones, n° 293. 2000. (Con el título Doña Juana, princesa de Portugal y atribuida Sánchez Coello)
  • Matthews, P. G. "Portraits of Philip II of Spain as King of England", The Burlington Magazine, n° 6. 2000. pp. 13, 15, 18, fig. 25. (Con el título Juana de Austria y atribuida SÁNCHEZ COELLO).
  • Cat. El linaje del Emperador. Cáceres, Sociedad estatal para la conmemoración de los centenarios de Felipe II y Carlos V, 2000. pp. 38, 148, 151, 366, 367, 370, n° cat. 8.2. (Con el título Doña Juana de Portugal y atribuida Sánchez Coello)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 33.
  • Jordan Gschwend, Annemarie. "Los retratos de Juana de Austria posteriores a 1554", Reales Sitios, n° 151. 2002. pp. 47, 49-50, 60. (Reproducida en la portada con el título Retrato de Juana de Austria y atribuida a SÁNCHEZ COELLO). N° cat. 9
  • Museo de Arte Español ”Enrique Larreta” : guía didáctica. Buenos Aires, Museo de Arte Español ”Enrique Larreta”, 2003. p. 22. ( La obra aparece colgada en el comedor de la casa de Enrique Larreta).
  • Barcelona. pp. 118, 53.
  • El retrato español : del Greco a Picasso [Cat. exp.]. Madrid, Museo Nacional del Prado, 2004. pp. 46, 99, 101, 108, il. (Con el título 'Juana de Portugal, con camafeo, y atribuido a Sánchez Coello)
  • Villacorta Baños-García, Antonio. La Jesuita Juana de Austria. Barcelona, Ariel, 2005. Reproducida en la portada con el título Doña Juana, princesa de Portugal y atribuida SÁNCHEZ COELLO
  • Viar Olloqui, Javier. "Museo de Bellas Artes de Bibao", Album Letras Artes, n° 83. 2006. p. 54. (Con el título Doña Juana y atribuida SÁNCHEZ COELLO).
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 41.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 41.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 41.
  • Ruiz Gómez, Leticia. "Erregearen izenean: Austriako Juanaren Bilboko Arte Eder Museoko erretratua = En nombre del Rey : el retrato de Juana de Austria del Museo de Bellas Artes de Bilbao = In The King's name : The Portrait of Juana of Austria in the Bilbao Fine Arts Museum", B'06 : Buletina = Boletín = Bulletin, n° 2. 2007. pp. 85-123. (Con el título Doña Juana, princesa de Portugal y atribuida SÁNCHEZ COELLO).
  • Woodall, Joanna. Anthonis Mor. Art and Authority. Zwolle (Holanda), Waanders Publishers, 2007. pág. 382. (Con el título 'Joanna of Portugal with a pendant portrait of Philip II' y atribuido a Sánchez Coello)
  • Hofstetter, Bodo. Die Welt der Bildnisminiatur : Meisterwerke aus der Sammlung Emil S. Kern. Bern und Sulgen, Benteli, 2008. pp. 94-95, il. 56. (Con el título Juana de Austria, princesa de Portugal y atribuida a Sánchez Coello)
  • Cruz, Anne J. Juana of Austria : Patron of thr Arts and Regent of Spain. Chicago, University of Illinois, 2009. pp. 104-105. (Con el título Juana of Austria y atribuida a SÁNCHEZ COELLO)
  • Novero Plaza, Raquel. "Retrato cortesano español del siglo XVI : los medallones", Galería Antiqvaria, n° 279. 2009. pp. 36-42.
  • Figueras, Monserrat ... [et al.]. Dinastia Borgia: Iglesia y poder en el Renacimiento. Bellaterra (Barcelona), Alia Vox, 2010. il. (Edición de CD y DVD musicales, con textos impresos, en varios idiomas)
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 41, n° cat. 27.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 41, n° cat. 27.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 41.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 41.
  • Aranda Huete, Amelia. "Alonso Sánchez Coello, retratador de la realeza : estilo real", Descubrir el arte, n° 211. 2016. pp. 36-37, il.
  • Maestros : Museo de Bellas Artes de Bilbao . Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 40-41, il.
  • Masters : Bilbao Fine Arts Museum. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 40-41, il.
  • Maisuak : Bilboko Arte Ederren Museoa. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 40-41, il.
  • Maîtres : Musée des Beaux-Arts de Bilbao. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 40-41, il.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 66-67, sin n° cat.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 66-67, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 66-67, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 66-67, sin n° cat.
  • Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 201-202, 205-206, 208-209, n° cat. 116.
  • Luján Azcárate, Matilde ... [et al.]. Mujeres en las artes. Madrid, Comunidad de Madrid, 2018. pp. 116-117, il.
  • Balenciaga y la pintura española [Cat. exp.]. Madrid, Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, 2019. p. 121, il.
  • Martínez Montes, Luis Francisco. Historias del mundo : la gran aventura de la diplomacia española. Madrid, Ministerio de Asuntos Exteriores, 2019. pp. 213, 495, il.