Jaitsiera - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Jaitsiera

Anonimo katalana

XIII. mendearen azken herena

Tenpera intxaurrondo-oholean

108 x 51,5 x 4,4 cm

69/255

1959an eskuratua

Bi margolanak Lleidako Pessonadako Santa María elizatik datoz. Bertan, altzari edo baldakin baten osagaiak izan behar ziren. Euskarriak horizontalean uztartutako egurrezko zenbait piezaz eginda daude. Ertzetan, ebakita daude, konposizioko elementu batzuk bezala; esate baterako, Noeren kutxa margolanean, kutxako leihoetako bat; edo Eraitsia margolanean, agerian argi-koroa baino ez duen pertsonaia. Beraz, argi eta garbi dago tamaina handiagoko piezen zatiak direla.

Eraitsia margolaneko ikonografia konplexua da, Kristoren Pasioko bi une desberdinetako osagaiak uztartzen baititu. Gurutziltzaketa irudikatzean, oso ohikoa da eguzkiaren eta ilargiaren sinboloak diren bi pertsonaia agertzea gurutzearen ikoroskien gainean. Era berean, San Joanen jarrera ere bada pasarte bibliko horretako bereizgarritasuna. Gainerako elementuak, ordea, Eraitsiarekin daude lotuta. Horrela, Mariak Kristok iltzatu gabe duen eskuari eusten dio, Arimateako Josek gorputzareusten dio eta Nikodemok oinetako iltzeak kentzen dizkio. Goiko ertzean dagoen aingeruak Jainkoaren bedeinkapena bidaltzen dio Kristori, eta oraindik adarrak dituen gurutzea Paradisuko Zuhaitzaren sinboloa da.

Ikuspegi plastikotik, bi lanotako aurpegierak, anatomiak eta bolumenak kolore lauez margotuta daude, eta, euren artean, kolore primarioak dira nagusi. Marraren tratamendua eskematikoa eta erritmikoa da aldi berean. Euren teknika landu gabea izan arren, lan protogotiko hauek adierazkortasun handiz irudikatzen dituzte bi pasarte erlijioso. Beraz, eraginkortasunez betetzen dute euren helburu didaktikoa. (José Luis Merino Gorospe)

Bibliografia hautatuta

  • Trens, Manuel. El arte en la Pasión de Nuestro Señor : siglos XIII al XVIII [Cat. exp.]. Barcelona, Ayuntamiento, 1945. pp. 44, 92, n° cat. 86.
  • Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 123, n° cat. 255. (Con el título Descendimiento, y atribuido a ANÓNIMO ESPAÑOL DEL SIGLO XIII).
  • Pladevall i Font, Antoni [dir.]. Catalunya romànica. Barcelona, Enciclopèdia Catalana, vol. 15, 1984-1998. pp. 428-429, il.
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 66-74. (Con el título Descendimiento, y atribuido a Anónimo catalán del último tercio del siglo XIII)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 8, 9, 10, figs. 8, 8a, 8b. (Con el título 'Descendimiento', y como Anónimo Catalán del último tercio del siglo XIII)
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 21, 27, 41. (Con el título Descendimiento, y atribuido a ANÓNIMO CATALÁN DEL ÚLTIMO TERCIO DEL SIGLO XIII)..
  • Galilea Antón, Ana María. La pintura gótica española en el Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1995. pp. 26-31. (Con el título Descendimiento, y como Anónimo catalán del último tercio del siglo XIII)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 11.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 13.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 13.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 13.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 13, n° cat. 2b.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 13, n° cat. 2b.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 13.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 13.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 28-29, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 28-29, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 28-29, sin n° cat.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 28-29, sin n° cat.
  • Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 239, 245, n° cat. 132.