Femme nue lisant (Emakumea biluzik irakurtzen) - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Femme nue lisant (Emakumea biluzik irakurtzen)

Delaunay, Robert

Paris, 1885/04/12-Montpellier, Frantzia, 1941/10/25

Olioa mihisean

81,7 x 93,5 cm

r. delaunay ((ezkerreko beheko angelua)ezkerreko behe-angelua

1920

82/254

Félix Valdés jaunaren oinordekoen dohaintza, Javier de Bengoechea y Niebla jaunaren bitartez, 1979an

Delaunayek 1915etik 1920ra margotu zuen margolan honen zazpi bertsio daude. Barrualdean, emakume biluzia dago aulkian eserita, eta arropa dago aulkitik zintzilik. Emakumea ispiluan islatzen da, eta liburua irakurtzen ari da, zamauz estalitako mahaian inklinatuta. Bestalde, Europako pinturan gai klasikoa zen biluzia eraldatu egiten da, kolorea dinamikotasunez erabiltzen hastean. Modeloaren forma biribilak margolanaren jatorria gogora dakarkiguten erritmo geometriko uhinduetan antolatzen dira. Jatorri hori Rubensen Diana eta Kalisto (1671) da eta Prado Museoan dago gordeta. Dena dela, Delaunayek margolan horren kopia zeukan. 1915eko udan, Sonia eta Robert Delaunay sarritan joan ziren museo horretara, eta, antzinako maisuak mirestean, margolariak ordura arte landutako lengoaia abstraktuan giza irudia berreskuratuko zuela erabaki zuten.

Gauguinen, Cézanneren eta Seuraten eraginpean, Robert Delaunay modu autodidaktikoan hasi zen margotzen. Kubismoko printzipioak zituen gustuko, baina Kandinsky ezagutu zuenean, 1910etik aurrera, kolorearen gorespen dinamikoari lehentasuna ematen zion lan-lerroari ekin zion. Apollinaireren «orfismoaz» ari gara, eta, horren arabera, erritmoak zein koloreak mihisearen gainazalean antolatzeko eta banatzeko ariketa harmoniatsua zen margolana. Munduko Lehen Gerrak Espainian harrapatu zituen Delaunay senar-emazteak, eta abangoardia artistiko hasiberriarekin bat egin zuten. 1918. urtean, Soniak eta Robertek erakusketa egin zuten Bilbon, Euskal Artisten Elkarteak gonbidatuta. (Miriam Alzuri) (Marta García Maruri)

Bibliografia hautatuta

  • Bengoechea, Javier de. Catálogo de arte moderno y contemporáneo del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Banco de Vizcaya, 1980. p. 47. (Con el título Mujer en la peluqueria).
  • Mur Pastor, Pilar. La Asociación de Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Caja de Ahoros Vizcaína, 1985. p. 74. (Con el título Mujer en la peluquería y atribuido a Delaunay)
  • "La Asociación de Artistas Vascos", Guía de Exposiciones, n° 62. 1986. s. p., n° cat. 37.
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 142-143, n° cat. 55.
  • El Ultraísmo y las artes plásticas [Cat. exp.]. Valencia, Instituto Valenciano de Arte Moderno, 1996. p. 73.
  • De Picasso a Bacon : arte contemporáneo en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Segovia, Museo de Arte Contemporáneo Esteban Vicente, 1999. pp. 58-59.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. p. 195.
  • Robert y Sonia Delaunay [Cat. exp.]. Barcelona, Carroggio ; Institut de Cultura ; Museu Picasso, 2000. p. 170. N° cat. 83
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 118.
  • Robert y Sonia Delaunay, 1905-1914 [Cat. exp.]. Madrid, Fundación Colección Thyssen-Bornemisza, 2002. pp. 140-141, 194
  • La generación del 14 : entre el novecentismo y la vanguardia, 1906-1926 [Cat. exp.]. Madrid, Fundación Mapfre, 2002. pp. 52-53, sin n° cat.
  • Los ismos de Ramón Gómez de la Serna y un apéndice circense [Cat. exp.]. Madrid, Sociedad Estatal para la Acción Cultural Exterior, 2002. p. 199, n° cat. 13.5.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 166.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 166.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 166.
  • "Espléndidos destellos de la Vanguardia Vasca", Descubrir El Arte, n° 122. 2009. p. 12.
  • Novecentismo y Vanguardia, 1910-1936 : en la colección del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2009. pp. 158-159, n° cat. 34.
  • Suroeste : [relaciones literarias y artísticas entre Portugal y España, 1890-1936 = Relaçoes literárias e artísticas entre Portugal e Espanha, 1890-1936] [Cat. exp.]. Madrid ; Badajoz, Sociedad Estatal de Conmemoraciones Culturales ; MEIAC, 2010. p. 222.
  • Paths to Abstraction, 1867-1917 [Cat. exp.]. Sydney, Art Gallery of New South Wales, 2010. pp. 207, 283.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 168, n° cat. 119.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 168, n° cat. 119.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 168.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 168.
  • Villegas Torres, Fernando. Vínculos artísticos entre España y el Perú, 1892-1929 : elementos para la construcción del imaginario nacional peruano. Lima, Fondo Editorial del Congreso del Perú, 2015. pp. 311-312.
  • O Círculo Delaunay = The Delaunay Circle [Cat. exp.]. Lisboa, CAM-Fundaçao Calouste Gulbenkian, 2015. pp. 170, 265, n° cat. 79
  • Maestros : Museo de Bellas Artes de Bilbao . Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 102-103, il.
  • Maisuak : Bilboko Arte Ederren Museoa. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 102-103, il.
  • Masters : Bilbao Fine Arts Museum. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 102-103, il.
  • Maîtres : Musée des Beaux-Arts de Bilbao. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 102-103, il.
  • Arrizabalaga Salgado, Victor. Entre lo visible y lo invisible : el coleccionismo de arte en Bizkaia y Álava durante el siglo XX. Bizkaiko Foru Aldundia = Diputación Foral de Bizkaia, 2016. pp. 216-217, il.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 230-233, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 230-233, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 230-233, sin n° cat.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 230-233, sin n° cat.
  • Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 164-166, 169-170, 173, n° cat. 92.
  • Manterola, Ismael [coord.]; Onaindia, Mikel [coord.]. "Bilbao 1919 : la Exposición Internacional de Pintura y Escultura = Bilbao 1919 : Nazioarteko Pintura eta Eskultura Erakusketa [Recurso electrónico]", Boletin 11 = Bulletina 11. 2019. p. 42.
  • Obras maestras de la colección Valdés [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2020. pp. 63, 204-205, n° cat. 71.