Bilduma online eta irudien salmenta

Lorenzo Medicikoak--Urbinoko duke eta Leon X.a Aita Santuaren ilobak-- eskatu zion Rafaeli obra hau, Frantziako erregeari eta haren emazte Claude Valoiskoari oparitzeko. Frantzisko I.aren familia sakratua izenez ezagutzen da, eta Louvreko museoan dago. Rafaelek 1518an amaitu zuen obra, haren laguntzaile Giulio Romanorekin lankidetzan, eta arrakasta handia izan zuen; horren erakusgarri dira haren kopia ugariak. Kopia horien artean, bereziki nabarmentzekoa da honako hau, kalitate bikainagatik eta jatorrizkoarekiko leialtasunagatik. Baditu Louvrekoarekiko desberdintasun batzuk, adibidez irudiaren kolorean, zoruan edo atzealdean --hemen, zutabe handi bat duen areto batean gertatzen da eszena--; baina, ezaugarri teknikoek erakusten dutenez, jatorrizkoa landu eta denbora gutxira margotu zuten. Are gehiago: litekeena da artistak kalko bat erabili izana, konposizio eskema bera baitu eta bat baitatoz bien neurriak, irudien eskalak eta baita jantzien tolesak ere. Nolanahi ere, bereizgarri aipagarria du sehaskako bitxigintzako lan bikaina, perlaz, harribitxiz eta erromatar enperadoreen gisara jantzitako irudi baten domina handi batez apainduta baitago.

Lan honetan erabilitako materialak, pintura lausotasunez aplikatzeko modua eta sehaskaren deskribapen xehea kontuan hartuta, XVI. mendean Herbehereetan erabateko arrakasta izan zuen joera manieristari loturiko flandestar artista batena dela pentsa liteke. [A.S.L.]

Bibliografia hautatuta

• Viaje pintoresco por las provincias vascongadas .... Bilbao, Delmas, 1846. pp. 51-52.
• Plasencia, Antonio. Catálogo de las obras de pintura y escultura del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Imprenta Provincial, 1932. p. 27, n° cat. 76. (Con el título La Sagrada Familia, llamada de Francisco I, y como copia de Rafael de Urbino)
• Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 92, n° cat. 198. (Con el título La Sagrada Familia, y atribuido a RAFAEL, Rafaello Sanzio de Urbino. Copia de)
• La Navidad en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bizkaiko Aurrezki Kutxa, 1980. p. 33, lám. 16.
• Ruiz Manero, José María. "Pintura Italiana del S. XVI en españa II : rafael y su escuela", Cuadernos de Arte e Iconografía, T. V, n° 10. 1992. pp. 81-82, il. 32.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 32.
• Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 32.
• Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 32.
• Fuente, José de la ... [et al.]. "Familia Santua Santa Isabelekin, San Joan Bataiatzailea umearekin eta bi aingeruarekin, Rafaelen kopia : Azterketa teknikoa, zaharberritze-prozesua eta ekarpen berriak lan horren historia eta ustezko egiletasunari buruz = La Sagrada Familia con Santa Isabel, San Juan Bautista niño y dos ángeles, copia de Rafael : estudio técnico, restauración y nuevas aportaciones sobre su historia y atribución = The Holy Family with Saint Elizabeth, the Child Saint John the Baptist and Two Angels, a copy of Raphael : Technical report, restoration and new light on its history and attribution", B'06 : Buletina = Boletin = Bulletin, n° 2. 2007. pp. 17-64.
• Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. "La Sacra Famiglia con sant'Elisabetta, san Giovannino e due angeli del Museo de Bellas Artes di Bilbao : una copia fiamminga da Raffaello", Culture figurative a confronto tra Fiandre e Italia dal XY al XVII secolo : atti del convegno internazionale Nord-Sud : ricezioni fiamminghe al di qua delle Alpi : prospettive di studio e indagine tecniche. 2007. pp. 62-69.
• Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 32, n° cat. 18.
• Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 32, n° cat. 18.
• Diéguez Rodríguez, Ana. Precisiones al Catálogo de la Pintura Flamenca del siglo XVI en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [inédito]. 2013. pp. 196-209, n° cat. 33. (atribuido al Círculo de Tommaso Vincidor y Leonard Thiry)
• Schroder, Timothy. A Marvel to Behold : Gold and Silver at the Court of Henry VIII. Woodbridge, Reino Unido, The Boydell Press, 2020. pp. XIV, 187-188, il.