Emakumearen erretratua - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Emakumearen erretratua

Guinea, Anselmo

Bilbao, 18/05/1855 - Bilbao, 10/06/1906

Olioa mihisean

75 x 52,5 cm

A. Guinea (eskuineko beheko angelua)

1894

82/35

Josefina Otaduy andrearen dohaintza 1976an

Guinea zurgin baten semea zen. Nerabezaroan, Ramón Elorriaga izan zuen irakasle; eta 1870. urtetik aurrera, Antonio María Lecuona. 1874-1875eko ikasturtean Madrileko Pintura Eskola Berezian ikasi ondoren, Manuel María Gortázar enpresariak egonaldi laburtxoa finantzatu zion Erroman 1875etik 1876ra. Bertan, Chigi Akademiara joan zen bost hilabetez, eta, José Casado del Alisalek gonbidatuta, Espainiako Akademian pentsiodunei ematen zizkien klaseetan parte hartu zuen.

Fortuny bera heldu baino lehentxeago hil zen arren, artistak goretsitako gaiak indarrean zeuden jarraitzailetalde handi bateko kideen artean. Horiek horrela, Guinea toreroak, kasakoiak, mairuak eta odaliskak egiten hasi zen nolabaiteko merkatu-arrakastaz, Bilbora itzuli zenean ere. Dena dela, hurrengo bosturtekoan egindako lanetatik, akuarelaz egindako paisaia eta eszena kostunbrista bizkaitarrak nabarmendu behar dira. 1879. urtean, Bilboko Arte eta Lanbide Eskolako irakasle titular izendatu zuten.

1881. urtearen amaieran, Erromara joan zen berriro, eta 1887. urtera arte geratu zen bertan. Italiako bigarren egonaldi emankorrean, bere arteak eta gizarte-onespenak gora egin zuten, eta lehenengo arrakastak lortu zituen: 1882. urtean, Urrezko Domina irabazi zuen Bizkaiko Erakusketa Probintzialean; eta 1884an, hirugarren mailako domina, Erakusketa Nazionalean. 1887ko udaberrian Bizkaira itzuli zenean, Lekeition finkatu zen. 1888an, ordea, Bilbora itzuli zen, irakaskuntza artistikoari berriro ekiteko --Arte eta Lanbide Eskolan zein ireki berri zuen akademia partikularrean--. Bestetik, Adolfo Guiardekin zeukan hartu-emanari esker, postulatu inpresionistekin jarri zen harremanetan.

Parisko berrikuntza artistikoak zuzenean ezagutu nahi zituenez, 1891. urtearen amaieran hiriburu horretara joan zen, bere pintura bilakatzeko asmoz. Lehenengo egonaldiaren eta 1895eko ondorengo egonaldiaren ondorioz, Guinea argitsuagoa zen, eta arinago marrazten zuen, bere paisaietan, ohitura-margolanetan eta erretratuetan trebeziaz erabiltzen zituen inpresionismoaren, puntillismoaren eta Japoniako estanparen eraginpean. Laurogeita hamarreko hamarkadako lehen urteetan, bere erretratu gehienak margotu zituen, eta, bertan, ondo baino hobeto antzematen da paisaia garrantzitsua dela. Emakumearen erretratua lanean, irudia eremu natural batean kokatuta dago, eta, bertan, argia da nagusi. Erretratatutako emakumeak eta paisaiak bat egiten dute, tonalitate harmonikoen bitartez. Konposizioaren argitasuna eta zuhaitz-masaren urdinak Guiarden eraginaren adierazgarri dira. (Mikel Lertxundi)

Bibliografia hautatuta

  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. pp. 257-259. (Con el título Retrato)
  • Nosotros los vascos : arte IV : del neoclasicismo a las tendencias modernas del arte. Donostia-San Sebastián, Lur, 1989. p. 179. ( Con el título Retrato)
  • Bengoechea, Javier de. Catálogo de arte moderno y contemporáneo del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Banco de Vizcaya, 1980. p. 65. (Con el título Retrato).
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 154-155. n° cat. 60.
  • Castañer López, Xesqui. La imagen de la mujer en la plástica vasca contemporánea, s. XVIII-XX : aproximación a una metodología del género. Bilbao, Universidad del País Vasco = Euskal Herriko Unibertsitatea, 1993. pp. 67, 107.
  • Tradition and modernity in basque painting, 1880-1939 = Tradición y modernidad en la pintura vasca, 1880-1939 [Cat. exp.]. Southampton ; Bilbao, Southampton City Art Gallery ; Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1997. pp. 26, 110, n° cat. 2.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. p.152.
  • Tradición y modernidad en la pintura vasca : en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Valencia, Autoridad Portuaria de Valencia, 1999. p. 18.
  • Santana, Alberto. "Industrializazioa, 1840-1936", Revista Habitat. 1999. p.50.
  • Elegantes de 1900 [Cat. exp.]. Granada, Caja General de Ahorros ; Fundación Rodríguez-Acosta, 2000.
  • El retrato elegante [Cat. exp.]. Madrid, Museo Municipal, 2000. pp. 62-63, 221.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 83.
  • Emakumearen irudia : bestelako begiratu bat = La imagen de la mujer : otra mirada [Cat. exp.]. Vitoria-Gasteiz, Diputación Foral de Álava, 2003. pp. 14-15, 56-57, 86-87, 186.
  • Arenaza Urrutia, Jose Maria. Anselmo Guinea, 1854-1906 : un pintor para la modernidad. Bilbao, Fundación BBK Fundazioa, 2006. p. 149.
  • De Goya a Gauguin : el siglo XIX en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Salamanca, Caja Duero, 2006. pp. 188-189, n° cat. 45.
  • De Goya a Gauguin : el siglo XIX en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Valencia, Caja Duero, 2006. pp. 188-189, n° cat. 45.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 116-117.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 116-117.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 116-117.
  • De Goya a Gauguin : el siglo XIX en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Salamanca, Caja Duero, 2007. pp. 188-189, n° cat. 45.
  • Guía Artistas Vascos. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 32-33.
  • Gida Euskal Artistak. Bilbao, Bilboko Arte Eder Museoa, 2008. pp. 32-33.
  • De Goya a Gauguin : el siglo XIX en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2008. pp. 396-398, n° cat. 81.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 116-117, n° cat. 81a.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 116-117, n° cat. 81a.
  • Guide Basque Artists. Bilbao, Bilbao Fine Arts Museum, 2012. pp. 32-34, n° cat. 13a.
  • Anselmo Guinea, 1855-1906 : los orígenes de la modernidad en la pintura vasca [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 176-180, n° cat. 48.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 116-117.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 116-117.
  • "Los artistas de aquí", El Nervión. 06/04/1894. p. 1.
  • "De ayer a hoy", El Nervión. 07/04/1894. p. 2.
  • Castañer López, Xesqui. "Iconografía de la mujer en los pintores vascos, siglos XIX y XX", Kobie : bellas artes, n° 2. 1984. p. 110.