Austriako Mariana erreginaren erretratua - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Austriako Mariana erreginaren erretratua

Carreño de Miranda, Juan

Aviles (Asturias), 25/03/1614 - Madril, 03/10/1685

Olioa mihisean

206 x 123,5 cm

Fo. CARREÑO. (beheko eskuineko aldea)

1678

69/50

1944an eskuratua

Karlos II.a adingabea zenean gobernatzailea izan zen erreginaren erretratua 1669an erregearen margolari izendatu zutenetik Carreñok margotu zituen ugarietakoa izan zen. Sinadura eta data dituenez, garrantzi berezia du bertsio guztien artean. Seguruenik, Mazok eta Herrera Barnuevok 1666. urtea baino lehen egindako erretratuetatik dator eredu ideala, baina Carreñok -erreginaren babestua- betebetean asmatu zuen erreginaren izaera «gobernatzailea» nabarmentzean. Horretarako, idazmahaian eserita margotu zuen, gobernuko grietan lan egiten. Erreginak alarguntokak daramatzanez, mojakutsu irmo hori ematen diote. Dena dela, margolariak duintasun eta handitasun eztabaidaezinak eman dizkio jarreran zein keinuan, eta ez dituzte bere handinahia zein boteregura estaltzen, begirada sarkorreko begietan eta aho sentsualean ageri-agerikoak izan arren.

Jauregiko egongelako giroan, Velázquezen aztarnak antzematen dira espazioaren zentzuari begira. Alkazarreko Ispiluen gela da. Eremu aberatsa da benetan, eta Carreñok oso gustuko zuen erregearen eta erreginaren erretratu ofizialetan erabiltzea. Eskuinean, Velázquezek Italiatik ekarritako eta brontzezko lehoien bidez eutsitako marmolezko idazmahaietako bat dago ikusgai; eta Atearen beste aldean, atzealdean, brontzezko arranoen bitartez eutsitako ebanozko bi ispilu; euren gainean, Tintorettok egindako eta gaur egun Pradoko Museoan gordetako Judith eta Holofernes margolan handi etzan ospetsua. Gaiak esangura berezia dauka erreginaren irudiari dagokionez: bere herriagatik balentria arriskutsuenak garatzeko gai den emakume indartsua. (Alfonso E. Pérez Sánchez)

Bibliografia hautatuta

  • Hernández Perera, Jesús. "Pinturas de Juan Carreño de Miranda en el Museo Lázaro Galdiano", Goya : revista de arte, n° 19. 1957. p. 9.
  • Gaya Nuño, Juan Antonio. Historia y guía de los Museos de España. Madrid, Espasa Calpe, 1955. p. 163; 2ª ed., 1968, p. 178. (Con el título Doña Mariana de Austria).
  • Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. p. 24, n° cat. 50. (Con el título Retrato de la Reina Dª Mariana de Austria, y atribuido a Juan Carreño de Miranda)
  • Bengoechea, Javier de. Museo de Bellas Artes, Bilbao. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1978. p. 183. (Con el título 'La Reina doña Mariana de Austria')
  • Pérez Sánchez, Alfonso Emilio. Juan Carreño de Miranda, 1614-1685. Avilés, Ayuntamiento de Avilés, 1985. pp. 75-76, 161, lám. 66. (Con el título Doña Mariana de Austria).
  • Obras maestras de la Colección Masaveu [Cat. exp.]. Madrid, Museo del Prado, 1988. p. 78.
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 1081-1087. (Con el título Retrato de la Reina Doña Mariana de Austria, y atribuido a Juan Carreño de Miranda)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 598-599, figs. 487, 487a. (Con el título Retrato de la Reina Doña Mariana de Austria, y atribuido a Juan Carreño de Miranda)
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 19, 29 y 41. (Con el título Retrato de la Reina Doña Mariana de Austria, y atribuido a Juan CARREÑO DE MIRANDA)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 102-104, 19. (Con el título Ausztriai Mariana királyné arcképe = Retrato de la Reina Doña Mariana de Austria, y atribuido a Juan Carreño)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. p. 113. (Con el título 'Retrato de la Reina doña Mariana de Austria', y atribuido a Juan Carreño de Miranda)
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 52.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 68-69.
  • Llorente, Mercedes. "Imagen y autoridad en una regencia : los retratos de Mariana de Austria y los límites del poder", Stvdia historica, Vol. 28. 2006. pp. 220-231.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 68-69.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 68-69.
  • López Vizcaíno, Pilar ; Carreño, Ángel Mario. Juan Carreño de Miranda : vida y obra. Oviedo, Cajastur, 2007. pp. 320-321. (Con el título Retrato de la Reina Doña Mariana de Austria, y atribuido a Juan CARREÑO DE MIRANDA).
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 70-71, n° cat. 49b.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 70-71, n° cat. 49b.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 70-71.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 70-71.
  • Balenciaga y la pintura española [Cat. exp.]. Madrid, Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, 2019. p. 123, il.
  • Obras maestras de la colección Valdés [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2020. pp. 32, 124-125, n° cat. 30.
  • Maestros del Barroco español : colección Granados : obra inédita [Cat. exp.]. Murcia, Región de Murcia ; Museo de Bellas Artes de Murcia, 2020. p. 116, il.