Atsekabea Kristo hilagatik - Bilboko Arte Ederren Museoaren

Erosi irudia

Atsekabea Kristo hilagatik – 85/221

Dyck, Anton van

Anberes, Belgika, 22/03/1599 - Londres, 09/12/1641

Olioa mihisean

156,5 x 256,7 cm

c. 1627-1632

85/221

1985ean eskuratua

Gurutzetik jaitsi eta Ehorzketaren ondorengo unea da. Kristoren gorputza hil-oihal batean bilduta dago, harlauza baten gainean. Kontraerreformak indar handiagoa eman zion XII. mendearen amaieran asmatutako Nekaldiaren gertaera horri, mistikoen meditazioekin. Garrantzi handiagoa hartu zuen Ama Birjinaren atsekabeak, zeinak «ezin zion utzi semeari begiratu eta negar egiteari». Kontraerreformaren eraginez, Virgo sacerdos bihurtu zen protagonista, erre-opari gisa eskainiz semea, Aita Jainkoari halako sufrimenduaren zergatiaz galdetzen dion bitartean. Kristoren aurpegia, ilundurik, soinaren gainera makurtuta dago, eta haren gorputza, Ama Birjinaren belaunen artean, haurtzaroa berbiziz. Amak eta Magdalenak besoetatik heltzen diote Jesusi. Guztia, arratsalde ilun bateko argitasun hitsean.

Van Dyck eskultura klasikoaz baliatu zen konposizio honetarako eta, hala, Jesusen gorputzak heriotzaren unean bereganatu zituen edertasunaren idealak. Haren soinak Tiberren alegoria eta Niloren alegoria gogorarazten ditu, margolariak Flandesko bildumen kopietan ezagutu bide zituenak. Era berean, Barricellik iradoki zuen Riberak Palermoko Santa Katalinaren elizarako landutako Pietatearen eragina ere izan zuela. Kristoren aurpegi itzaltsuak, bestalde, Galo hilzorian gogorarazten du. Oro har, formen eta marrazkiaren arteko oreka ederra du eszenak.

Obra honen egikera bikaina flandestar maisuak Anberesen egindako bigarren egonaldiko ezaugarria da -1627 eta 1632 bitartekoa-. Munichekoaren antzeko Atsekabea da hau, aingeruak errepikatu baitzituen hartan; baina, aldiz, bestelakoa da Kristoren hanken jarrera. Mariaren aurpegia berdina da Dulwich Collegeko eta Fitzwilliam Museumeko errepliketan.

Bilboko Arte Ederren Museoko originala Van Dycken errepikapenetan ederrena da. Ama Birjinaren marrazki bat kontserbatu da Berlingo Kupferstichkabinetten, eta Van den Wyngaerdek eszenaren grabatu bat egin zuen. Bilboko margolana flandestar maisuaren obratzat identifikatu zuen, 1976an eta 1989an, testu honen egileak. [Matías Díaz Padrón]

Bibliografia hautatuta

  • Guiffrey, Jules. Antoine Van Dyck : sa vie et son oeuvre. Paris, A. Quantin, 1882. p. 249. (La cita está acompañada de fotocopias en el expediente, pero no se exactamente cual es la obra citada)
  • Cust, Lionel. Anthony van Dyck an histocal Study of his life and works. London, George bell and sons, 1900. p. 148, n° cat. 39.
  • Hipkin, W. J. Descriptive Catalogue of the Pictures, Pastel Drawings, Water-colour drawings, engravings belonging to His Grace The Duke of Newcastle at Clumber house worksop in the County of Nottingham. London, Worksop, 1924. p. 16, n° cat. 46.
  • Glück, Gustav. Van Dyck : des Meisters Gemalde. Stuttgart-Berlín, Deutsche Verlag-Anstalt, 1931. p. 364.
  • Catalogue of Pictures by Old Masters the property of the honourable the Earl of Lincoln inherited under the will of Henry Pelham Archibald Douglas Pelham-Clinton 7th Duke of Newcastle. London, March 31, 1939. p. 22, n° cat. 57.
  • Lázaro Uriarte, Luis A. "El Greco y Van Dyck en la Colección Valdés Izaguirre", Vizcaya : revista de la Excelentísima Diputación Provincial de Vizcaya, n° 12. 1959. s. p.
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 56-57, n° cat. 13.
  • Díaz Padrón, Matías. "La Piedad, Lamentación sobre Cristo Muerto, de Van Dyck en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1989 : asterlanak, albistak = anuario 1989 : estudios, crónicas. 1990. pp. 41-53.
  • Capolavori dal Museo di Bellas Artes di Bilbao [Cat. exp.]. Roma, Leonardo-De Luca, 1991. pp. 50-51, n° cat. 23. (Con el título Compianto sul Cristo)
  • Gállego, Julián. "Bilboko Arte Ederren Museoak eskuratutako antxinako artelanak, 1980-1992 = Adquisiciones de arte antíguo en el Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1980-1992 [Folleto]", Guía de Exposiciones, n° 181. 1993. n° cat. 6.
  • Castañer López, Xesqui. Pinturas y pintores flamencos, holandeses y alemanes en el Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa, 1995. pp. 158-161.
  • Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. Flandestarrak Bilboko Arte Eder Museoan = Flamencos en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Folleto]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2000. p. 20, n° cat. 18.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 61.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 63.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 63.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 63.
  • Bustreo, Federica. Musée des Beaux-Arts de Bilbao : maîtres anciens et première moitié du XX siècle. Florencia, Scala Group, 2011. pp. 64-65
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. p. 63, n° cat. 43.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. p. 63, n° cat. 43.
  • Díaz Padrón, Matías. Van Dyck en España. Barcelona, Prensa Ibérica, 2012. vol. I, pp. 306-311.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 63.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. p. 63.
  • Maestros : Museo de Bellas Artes de Bilbao . Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 54-55, il.
  • Masters : Bilbao Fine Arts Museum. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 54-55, il.
  • Maisuak : Bilboko Arte Ederren Museoa. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 54-55, il.
  • Maîtres : Musée des Beaux-Arts de Bilbao. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 54-55, il.
  • Arrizabalaga Salgado, Victor. Entre lo visible y lo invisible : el coleccionismo de arte en Bizkaia y Álava durante el siglo XX. Bizkaiko Foru Aldundia = Diputación Foral de Bizkaia, 2016. pp. 190-192, 212-213, 218, il.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 116-117, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 116-117, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 116-117, sin n° cat.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 116-117, sin n° cat.
  • "El Museo de Bilbao gestiona la compra de un cuadro de Van Dyck", Deia. 05/01/1984.
  • Obras maestras de la colección Valdés [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2020. pp. 31, 98-99, n° cat. 17.
  • "A aquellos que creen que la EMOCIÓN del arte está en ponerlo al alcande de todos, un millón de gracias", Deia. 20/12/2003.