• Bisita gidatuak

 

Gaur egun, gutunak bere indarraldi osoa galdu du harremanetarako bitarteko gisa. Komunikazio-modu berriek ezarritako berehalakotasunak ia ahaztuta utzi du korrespondentziaren izaera. Agian, Gabonak bakarrik ausartzen dira karta horiek elementu magiko gisa berreskuratzen. 

Baina atzera begiratuz, mendeetan zehar, korrespondentziak ezinbesteko harreman mota bat osatzen zuen. Gutunek trukearen, oroimenaren eta maitasunaren plazerra eraikitzen zuten, eman ezinezko elkarrizketa batena, (orainaldian) idazteko unea ez baitzetorren bat (etorkizunean) jasotzeko unearekin. Gutun horiek nork idatzi zituen ere aipatzen zuten. Aditzak, adjektiboak edo esamoldeak ez dira ausazkoak; erretratu bat osatzen dute, baina ez da piktorikoa, kaligrafikoa baizik. 

Korrespondentzia horrek berak zeharkatzen du museoaren bilduma: Paul Gauguinek Vincent Van Goghekin Arlésetik izan zuena, beste adierazpide artistiko batzuk aztertuz; Felipe II.ak bere alabei eskaini ziena, Morok erretratatu zuen irudi harroputz eta serioa hautsiz; August Rodinen gutunetan, zeinen irakaspenak Moisés de Huertari – Una Hetaira– eta Rainer María Rilkeri – bere lan bikainarekin egindako epistolario poetikoaren egile nagusiari – Cartas a un joven poeta – utzi baitzitzaizkion. Charles Dickensenak ere, bere ezinezko maitasunetara bideratuak, bere obra handiak blaitzen dituztenak –David Copperfield edo Un cuento de Navidad– eta Antonio Sauraren Las tres gracias lanean entzuten direnak (banatzen dituzten urteak gorabehera). Adibide batzuk baino ez dira beste kasu batzuen artean. 

Gutun hauetan, itxaronaldi baldintzatzailearen, irudikatutakoaren eta errealitate gordinaren arteko dikotomiaren ondoriozko frustrazioa miresten dugu; gertatu zenarena, posible izan zenarena eta inoiz gertatu ez zenarena. Gaur egun sekretu konplize edo kontatu gabeko istorio gisa agertzen zaizkigun urrutiko intimitatearen gutunak. 

Bada garaia gutun horiek berrirakurtzeko: idatzi zirenengatik, erantzun zituztenengatik eta, bereziki, inoiz irakurri ez zirenengatik.