The Annunciation - Bilbao Fine Arts Museum

Buy image

The Annunciation – 69/116

Greco, El

Candia, Crete, 1541-Toledo, 07/04/1614

Oil on canvas

113,8 x 65,4 cm

domenikos theotokópoulos epoi (under the prie-dieu)

c. 1596-1600

Late 16th century

69/116

Contributed by the Provincial Council of Bizkaia in 1920

The Annunciation, a theme very dear to El Greco, is a reduced version of the great canvas kept in the Prado Museum that he painted for the altar of the Incarnation church in the María de Aragón College in Madrid, commissioned in 1596. The work obeys El Greco's custom of repeating in small canvases his most successful or favourite works, as confirmed by Pacheco: "[...] he showed me, in 1611 [...] the originals of everything he had painted in his lifetime, [...] in smaller canvases [...]". The painting, another smaller version of which is kept in the Thyssen-Bornemisza Museum, presents an innovative iconography in which the Virgin Mary, surprised by the arrival of the archangel, stands up and turns towards him while a beautiful group of musician angels fills the upper area and a crowd of cherubs, scarcely sketched, make way for the Holy Ghost, symbolised by the rays of light and the dove, indicating the moment of the Incarnation. Painted in an extraordinarily free-flowing manner and with a splendid colour range, this is a highly representative late work by El Greco.

Doménikos Theotokópoulos was born in Candia, the capital of the island of Crete, where he began training as a painter of icons. After working in Venice he moved to Rome, where he enjoyed the protection of cardinal Alexander Farnesio and was considered to be an "excellent painter". Attracted by the great decorative ensembles of El Escorial, El Greco travelled to Spain in 1577 and settled permanently in Toledo where he lived in a cultured and refined environment and created his best works. [Ana Sánchez-Lassa]

Selected bibliography

  • Catalogue d'une riche collection de tableaux [appartenent où la comtesse de Quinto]. Paris, Renou et Maulde, 1862. p. 18, n° cat. 63. (titulado La Salutation angélique)
  • Plasencia, Antonio. Catálogo de las obras de pintura y escultura del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Imprenta Provincial, 1932. p. 21, n° cat. 48. (Con el título La Anunciación, y atribuido a El Greco)
  • Gómez-Moreno, Manuel. El Greco : Dominico Theotocópuli. Barcelona, Ediciones Selectas, 1943. p. 124.
  • Roda, Damián. Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Caja de Ahorros Municipal de Bilbao, 1947. pp. 82, 92.
  • Camón Aznar, José. Dominico Greco. Madrid, Espasa-Calpe, 1950. pp. 746-764.
  • Exposición organizada con motivo de la concesión, por la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, de la Medalla de Honor al Ayuntamiento de la Villa [Folleto]. Bilbao, Ayuntamiento, 1952. n° cat. 25.
  • Wethey, Harold Edwin. El Greco y su escuela. Madrid, Guadarrama, 1967. p. 49, n° cat. 108.
  • Lasterra, Crisanto de. Museo de Bellas Artes de Bilbao : catálogo descriptivo : sección de arte antiguo. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 1969. pp. 54-55, n° cat. 116. (Con el título 'La Anunciación', y atribuido a Domenikos Theotocopuli, llamado el 'Greco')
  • The Golden Age of Spanish Painting [Cat. exp.]. London, Royal Academy of Arts, 1976. p. 30.
  • La Navidad en el Museo de Bellas Artes de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bizkaiko Aurrezki Kutxa, 1980. pp. 8-9, lám. 2.
  • Gudiol Ricart, José. El Greco, 1541-1614 : Doménikos Theotokópulos. Barcelona, Poligrafa, 1982. pp. 181-182, n° cat. 137.
  • El Greco de Toledo [Cat. exp.]. Madrid, Alianza, 1982. pp. 163, 242.
  • Frati, Tiziana. La obra pictórica completa de El Greco. Barcelona ; Madrid, Noguer, 1982. p. 111, n° cat.107 b.
  • Pita Andrade, José Manuel. El Greco. Barcelona, Carrogio, 1985. p. 178, n° cat. 158.
  • Pita Andrade, José Manuel. El Greco. Verona, Arnoldo Mondadori, 1986. p. 178, n° cat. 158.
  • Colección Grupo Banco Hispano Americano : Renacimiento y Barroco. Madrid, Banco Central Hispanoamericano, 1987. pp. 19-25.
  • Tesoros del Museo de Bellas Artes de Bilbao : pintura, 1400-1939 [Cat. exp.]. Madrid, El Viso, 1989. pp. 35-37, n° cat. 4.
  • Du Greco à Goya : chefs-d'oeuvre du Prado et de collections espagnoles [Cat. exp.]. Genève, Musée d'art et d'histoire, 1989. pp. 26-27, n° cat. 6. (Con el título L'Annonciation, y atribuido a El Greco)
  • Sánchez-Lassa de los Santos, Ana. "La Anunciación de El Greco en el Museo de Bellas Artes de Bilbao y su Restauración", Urtekaria 1989 : asterlanak, albistak = Anuario 1989 : estudios, crónicas. 1990. pp. 55-74.
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 330, 331, figs. 240, 240a. (Con el título 'La Anunciación', y atribuido a El Greco)
  • Galilea Antón, Ana María. Catalogación y estudio de los fondos de Pintura Española del Museo de Bellas Artes de Bilbao del siglo XIII al XVIII (de 1270 a 1700) [tesis inédita]. 1993. pp. 588-599. (Con el título 'La Anunciación', y atribuido a El Greco)
  • Miró : festegem [Cat. exp.]. Barcelona, Generalitat de Catalunya, Departament de Cultura, 1993. p. 31
  • Rosso, Ana María. El Greco y sus Anunciaciones [seminario de doctorado inédito]. Buenos Arires, Universidad de Buenos Aires, [s. a.]. pp. 1-2, 15-20, 88, 91, 92, il.
  • Galilea Antón, Ana María. "La colección de Pintura Española anterior a 1700 en el Museo de Bellas Artes de Bilbao", Urtekaria 1994 : asterlanak, albistak = Anuario 1994 : estudios, crónicas. 1995. pp. 11, 31, 39. (Con el título La Anunciación, y atribuido a EL GRECO)..
  • Spanyol Mestermüvek a Bilbaói Szépmüvészeti Múzeumból [Cat. exp.]. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Banco Bilbao Vizcaya, 1996. pp. 59-61, n° 4. (Con el título Angyali üdvözlet = La Anunciación, y atribuido a El Greco)
  • Dubosc, Sophie. La Peinture espagnole dans la collection de Quinto : mémoire de maîtrise [tesina inédita]. Université de Paris-Sorbonne, 1997. s. p., n° cat. 63.
  • La Anunciación de El Greco : el Ciclo del Colegio de María de Aragón [Cat. exp.]. Bilbao ; Madrid, Museo de Bellas Artes de Bilbao ; Fundación Colección Thyssen-Bornemisza, 1997. pp. 43, 86-89,
  • Pérez Sánchez, Alfonso Emilio. El Greco : conocido y redescubierto [Cat. exp.]. Sevilla, Fundación Fondo de Cultua de Sevilla, 1998. p. 28.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Museo de Bellas Artes de Bilbao : maestros antiguos y modernos. Bilbao, Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa = Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 1999. pp. 92-93.
  • El Greco : últimas expresiones [Cat. exp.]. Granada, Caja General de Ahorros, 2001. pp. 107-108.
  • Zugaza, Miguel ... [et al.]. Maestros antiguos y modernos en las colecciones del Museo de Bellas Artes de Bilbao. Bilbao, Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2001. p. 36.
  • Mann, Richard George. "Tradition And Originality in El Greco's Work : His Synthesis of Byzantine and Renaissance Conceptions of Art", Quidditas : Journal of the Rocky Mountain Medieval and Renaissance Association, n° 23. 2002. pp. 102, 107.
  • Expressive! [Cat. exp.]. Riehen (Suiza), Fondation Beyeler, 2003. pp. 28-29.
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 44-45.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. pp. 44-45.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2006. p. 44-45.
  • Negro, Angela [dir.]. El Greco : i due dipinti di Palazzo Barberini. Roma, Gangemi, 2009. pp. 43, 58-59, il. (Con el título Annunciazione, y atribuido a El Greco)
  • Reguera, Galder. "Centenario del Museo de Bellas Artes de Bilbao", Arketypo : revista de arte, arquitectura y diseño vasco, n° 13. 2009. pp. 146-147.
  • Charney, Noah. Pais Vasco : de museos. Barcelona, geoPlaneta, 2010. pp. 62-64.
  • Museo de Bellas Artes de Bilbao : guía. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2011. pp. 44-45, n° cat. 30b.
  • Bustreo, Federica. Musée des Beaux-Arts de Bilbao : maîtres anciens et première moitié du XX siècle. Florencia, Scala Group, 2011. pp. 38-39.
  • Diego Rivera : les années cubistes = los años cubistas [Cat. exp.]. Bordeaux, Le Festin ; Musée des beaux-arts de Bordeaux, 2011. p. 24, il.
  • Bilboko Arte Ederren Museoa : gida. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2012. pp. 44-45, n° cat. 30b.
  • El Greco : arte y oficio [Cat. exp.]. Madrid, Fundación El Greco 2014, 2014. pp. 34, 37, n° cat. 14
  • Bilbao Fine Arts Museum : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 44-45.
  • Musée des Beaux Arts de Bilbao : guide. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2014. pp. 44-45.
  • Maestros : Museo de Bellas Artes de Bilbao . Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 42-43, il.
  • Maisuak : Bilboko Arte Ederren Museoa. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 42-43, il.
  • Masters : Bilbao Fine Arts Museum. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 42-43, il.
  • Maîtres : Musée des Beaux-Arts de Bilbao. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2016. pp. 42-43, il.
  • 110 Años 110 Obras [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 82-83, sin n° cat.
  • 110 Ans 110 Oeuvres [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 82-83, sin n° cat.
  • 110 Urte 110 Artelan [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 82-83, sin n° cat.
  • 110 Years 110 Works [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 21, 82-83, sin n° cat.
  • Bilboko Museoaren alfabetoa = El alfabeto del Museo de Bilbao = The alphabet of the Bilbao Museum = L'alphabet du Musée de Bilbao [Cat. exp.]. Bilbao, Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018. pp. 368-370, 373-374, 377, n° cat. 201.
  • Manterola, Ismael [coord.]; Onaindia, Mikel [coord.]. "Bilbao 1919 : la Exposición Internacional de Pintura y Escultura = Bilbao 1919 : Nazioarteko Pintura eta Eskultura Erakusketa [Recurso electrónico]", Boletin 11 = Bulletina 11. 2019. pp. 58, 61.
  • El Greco : Ambition and Defiance [Cat. exp.]. Chicago, The Art Institute, 2020. pp. 45, 59, 160, n° cat. 48.
  • "Tesoros de la Colección Thyssen-Bornemisza", El País. 18/12/1987.
  • "Anunciación misteriosa", Crónica de El Mundo. 04/05/1997.
  • "El Prado reconstruye el retablo de El Greco desmenbrado en el siglo XIX", ABC. 14/09/2000.
  • "El Prado reconstruye un retablo de El Greco", El País. 14/09/2000.
  • "El Prado reúne por primera vez el ”Retablo de Doña María de Aragón”, de El Greco", Deia. 14/09/2000.
  • "La ”Anunciación” mutilada de El Greco", El Correo. 16/03/2004.
  • "La Navidad en los Museos", El Correo. 20/12/2004.
  • "El Museo de Bellas Artes saca a la luz ”La Anunciación” de El Greco", El Nervión. 16/03/2004.